بازگشت به هویت دینی، مهم‌ترین انگیزه در انقلاب 19 ژانویه‌ی جمهوری آذربایجان بود
عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تبریز گفت: بازگشت به هویت دینی، مهم‌ترین انگیزه در انقلاب 19 ژانویه‌ی جمهوری آذربایجان بود.
به گزارش اخترنیوز ، «ناصر صدقی» در نشست علمی تخصصی 19 ژانویه در تبریز و با اشاره به حقایق و ناگفته‌های 19 ژانویه و اشتراکات تاریخ و فرهنگی جمهوری آذربایجان و ایران، گفت: رویدادهای تاریخی مهمی باعث قرار گرفتن این دو کشور در بستر مشابه تاریخی و فرهنگی شدند که از آن جمله می‌توان به گسترش اسلام اشاره کرد.
وی افزود: گسترش دین اسلام توسط فاتحان عرب در قفقاز و شمال ارس باعث ترویج این در این دو کشور و بوجود آمدن اشتراکات زیاد در این مناطق شد.
این عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تبریز گفت: هم‌چنین سده‌ی پنجم هجری که حکومت اتابکان از دل نظام سلجوقیان بوجود آمد نیز در این میان نقش مهمی را ایفا می‌کند و آنان باعث بروز مکاتب ادبی آذربایجانی به خط و الفبای فارسی در این مناطق شدند.
صدقی ادامه داد: ظهور صفویان با مرکزیت اردبیل و تبریز نیز از دیگر عوامل استحکام دین اسلام و گسترش آن در کشورهای هم‌جوار ایران بود و همین دلیل نیز باعث شده بود تا هیچ گونه شکاف و گسستگی بین فرهنگ و مذهب این دو کشور وجود نداشته باشد.
وی با اشاره به دوران معاصر و سده‌ی نوزدهم، گفت: در این سده و با ظهور حکومت تزاری در جمهوری آذربایجان، بخش عمده‌ای از تناسبات فرهنگی و مذهبی این دو کشور دچار گسست جبران‌ناپذیری شد که تاکنون نیز برخی اثرات آن قابل مشاهده هستند.
وی یادآور شد: هم‌چنین جنگ‌های 10 و سه ساله‌ای که در ان زمان روی داد و امضای عهدنامه‌هایی از قبیل ترکمانچای و گلستان باعث از دست رفتن سرزمین‌های شمالی ارس شد که رویداد بی‌سابقه‌ای در تاریخ کشور بود و این نیز به نوبه‌ی خود باعث گسست‌های فرهنگی و مذهبی بین دو کشور شد.
استاد تاریخ دانشگاه تبریز افزود: جمهوری آذربایجان بیش از 70 سال تحت سلطه‌ی حکومت شوروی بود و این حکومت سلطه‌گرانه در طی این سال‌ها، شدیدترین ضربه‌ها به ارتباطات بین کشور ما و جمهوری آذربایجان زد.
وی تصریح کرد: طی این سال‌ها، همه مضامین اسلامی و فرهنگ و حتی دستخط مربوط به آن از این کشور و توسط شوروی‌ها از بین برده شد و برخلاف تغییرات صورت گرفته، جمهوری آذربایجان از جمله کشورهای عضو جماهیر شوری بود که در عرصه‌ی نشر فرهنگ اسلامی و اعتراضات با مخالفان آن پیشقدم بود.
وی یادآور شد: فعالیت تشکل‌های مردمی آذربایجان نیز در این میان بی‌تأثیر نبود و قتل عام مسلمانان، اقدام ارامنه نسبت به اعلان جدایی از جمهوری سوسیالیستی آذربایجان و میل به حفظ استقرار تعصب فرهنگی در میان مردم آذربایجان نیز به اعتراضات دامن زده و زمینه‌ی انقلاب 19 ژانویه را فراهم آوردند.
مردم شیعه‌ی جمهوری آذربایجان، گمشده‌ی خود را در انقلاب اسلامی یافتند
به گزارش ایسنا، «محمدعلی متفکرآزاد» استاد دانشگاه تبریز در نشست علمی تخصصی 19 ژانویه در تبریز و با اشاره به اهمیت رویداد 19 ژانویه‌ی 1990 گفت: مردم شیعه‌ی جمهوری آذربایجان، گمشده‌ی خود را در انقلاب اسلامی یافتند.
وی اظهار کرد: زمینه‌ها، حقایق و چشم‌اندازهای این رویداد باید به خوبی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا حقایق موجود به نسل جوان امروزی نیز انتقال یابد.
این استاد دانشگاه تبریز افزود: دین و پرستش امری فطری است و به همین دلیل نیز در طول زمان تغییری نمی‌کنند و با گذشت 70 سال از رژیم کمونیستی شوروی، مردم شیعه‌ی آذربایجان دینداری خود را حفظ کرده و با ظهور نشانه‌هایی از فروپاشی شوروی این آتش نهفته در دل را آشکار کردند.
متفکرآزاد یادآور شد: مردم مسلمان آذربایجان در 19 ژانویه‌ی 1990 مردم به طرف مرزهای ایران سرازیر شدند، چون انقلاب اسلامی ایران نیز الهی و فطری بود و آنان نیز با دل‌های پاک و حقیقت طلب به سوی ایران شتافتند.
وی با اشاره به این‌که دشمنان اسلام نتوانستند همبستگی و پیوند عمیق فرهنگی و مذهبی بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان را تحمل کنند، گفت: دشمنان اسلام می‌دانستند که در صورت روآوردن هفت میلیون شیعه به ایران و انقلاب اسلامی، چه قدرت عظیمی ایجاد خواهد شد و از این‌رو سعی در ایجاد تفرقه بین مردم ایران و آذربایجان داشتند.
این استاد دانشگاه تبریز افزود: متأسفانه امروزه شاهد آن هستیم که سران حکومت آذربایجان سرناسازگاری را در پیش گرفته و گاهی کارهایی انجام می‌دهند که دل مردم مسلمان را به درد می‌آورد. کارهایی چون سرکوب دستجات مذهبی، زندانی کردن مردم مسلمان و عدالت‌خواه و استقبال از رژیم غاصب و کودک‌کش صهیونیستی از اقدامات ناروای سران حکومت آذربایجان است.
متفکرآزاد اظهار امیدواری کرد سران این کشور زودتر از این‌که دیر شود، متوجه شوند که تنها راه نجات در پیوستن به اجنبی‌ها نیست و بلکه این پیوستن به مردم است که مقدمات نجات یک کشور را فراهم می‌کند.
آثار مستند نشان از پیوند فرهنگی و مذهبی عمیق بین دو کشور آذربایجان و ایران می‌دهد
به گزارش ایسنا، «رجب ایزدی» رئیس دانشکده‌ی علوم اجتماعی و حقوق دانشگاه تبریز هم در نشست علمی تخصصی 19 ژانویه در تبریز، گفت: آثار مستند نشان از پیوند فرهنگی و مذهبی عمیق بین دو کشور آذربایجان و ایران می‌دهند.
وی اظهار کرد: آثار و باستانی و ابنیه‌ی موجود در بادکوبه یا همان باکو نشان از اشتراکات فرهنگی و مذهبی بین دو کشور جمهوری آذربایجان و ایران می‌دهد.
رئیس دانشکده‌ی علوم اجتماعی و حقوق دانشگاه تبریز افزود: حکومت‌های اسلامی که در زمان‌های گذشته تشکیل شده‌اند نیز سبب تدوام و استحکام این اشتراک فرهنگی و مذهبی شده‌اند و این‌ها همگی دلایل غیرقابل انکاری هستند که از این اشتراکات خبر می‌دهند.
ایزدی یادآور شد: هم‌چنین یکی از قطب‌های اصلی نشر و گسترش شعر و ادب فارسی نیز جمهوری آذربایجان بوده است و وجود شاعران بزرگی چون نظامی گنجه‌ای و خاقانی شروانی نیز در این میان مزید بر علت بشمار می‌آیند.
وی یادآور شد: نقشههای فرهنگی و جغرافیایی نیز که توسط جغرافی‌دانان مسلمان و به نام جهان تهیه و تدارک دیده شده‌اند نیز خبر از پیوند ناگسستنی و محکم بین این دو کشور می‌دهند.
رئیس دانشکده‌ی علوم اجتماعی و حقوق دانشگاه تبریز افزود: نارضایتی مردم 17 شهر قفقاز که از این منطقه جدا شده و به روسیه پیوسته بودند نیز نشانگر عدم اشتیاق و رضایت مردم در پیوستن به شوروی و فرهنگ سلطه‌گر آنان بود.
وی اظهار کرد: نظام بلشوویکی در روسیه و اعتقادات و باورهای ضددینی و ضدخدایی آنان باعث شده بود تا مردم مسلمان این منطقه از عزاداری در این ماه محرم و وظایف مذهبی بازبمانند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز با اشاره به تشکیل اتحاد جماهیر شوروی گفت: این نظام سیاسی در جمهوری آذربایجان به رهبری «نریمان نریمان اوف» شکل گرفت و بروز این نظام با تکیه بر سیاست‌های مارکسیستی فضا را بیش از پیش بر مسلمانان تنگ کرد.
ایزدی گفت: این تحول در نظام سیاسی آذربایجان، باعث قطع شدن روابط بین دو کشور ایران و آذربایجان در طول مدت هفتاد سال شد و پس از آن نیز متفقین با ورود به ایران قصد عمل به وصیت «پتر کبیر» که نزدیک شدن به آب‌های گرم بود را داشتند هم‌چنین ترویج حزب کمونیست نیز از دیگر رویکردهایی بود که در این میان از اهمیت خاصی برخوردار بود.
وی خاطرنشان کرد: آذری‌های شوروی نیز در آن دوران با نزدیک شدن به تبریز و باکو، قصد نزدیک شدن به آذری‌های ایران را داشتند و با چاپ روزنامه‌های ترکی‌زبان و ... سعی در جذب آذری‌های ایران و مستحکم‌تر کردن حذب کمونیسم داشتند.
ایزدی از سه رویکرد سیاسی در این میان خبر داد و گفت: ایجاد پیوندهای مذهبی و فرهنگی با ایرانیان، تشکیل آذربایجان جنوبی و شمالی و خط خنثی و بی‌طرف از جمله رویکرها در این عرصه است.
نشست علمی تخصصی 19 ژانویه با هدف بررسی زمینه‌ها، حقایق و چشم‌انداز این رویداد و با همکاری موسسه‌ی تاریخ و فرهنگ دانشگاه تبریز و موسسه‌ی فرهنگی آذر آران در تالار شهریار دانشگاه تبریز برگزار شد.
